Gazteen Justizia Zerbitzua
Adingabeen Justizia Administrazioaren helburua legea hausteagatik akusatutako adingabeak birgizarteratzea da.
Gazte Justiziak ez dio zigor-arloko Legeari bakarrik eragiten; gai horrek alderdi asko ditu, hala nola, delituaren prebentzioa, legearen aplikazioa, adingabeen epaileek ezartzen dituzten hezkuntza-neurriak gauzatzea eta birgaitzea.
Herrialde bateko gizarte-politikaren gai garrantzitsuenetako bat da, neska-mutil askori eragiten diena. Izan ere, botere judizialak pertsona horiek nola tratatzen dituen funtsezko faktorea da, eta zehaztuko du nola itzuliko diren euren familietara, eskolara eta komunitatera.
Gazte Justiziari buruzko dokumentala (ETB)
Arratia Ikastetxeko adingabeek, gurasoek eta arduradunek, Radio Euskadik gazte-justiziari buruz antolatutako saio berezi baten hartu dute, aurreiritziak hausteko asmoz. Gazte Justiziari buruzko ETBren dokumentala kontsultatu.
Informa zaitez honi buruz
- Zertan datza Gazte Justizia?
- EAEko Gazte Justiziaren Printzipioak
- 5/2000 Legean jasotako neurri judizialak
- Neurriak betearaztea
- Gazte Justiziako Zerbitzuaren urteko memoriak
- Araudia
- Gazte Justizia Planak
- Kokapena eta harremanetarako datuak
Zertan datza Gazte Justizia?
Gazte Justiziaren jarduera-eremua oso mugatuta dagoen pertsona-talde bati zuzenduta dago. Talde horren ezaugarriak honako hauek dira:
- Hamalau urte baino gehiago eta hemezortzi baino gutxiago dituzte.
- Zigor-arloko legeen arabera delitu bat egin dute.
- Salaketa baten ondorioz Fiskaltzarekin eta Adingabeen Epaitegiekin harremanetan daude.
- Zehapen- eta hezkuntza-neurriren bat ezarri zaie.
Gazte Justizia pertsona adingabe batek zigor-arloan tipifikatuta dauden egitate batzuk egiteagatik ezartzen bada ere, esku-hartze hori adin-nagusitasunetik harago luza daiteke; alegia, hemezortzi urtetik aurrera. Kasu horretan, erantzukizun penalari dagokionez norbanakoa adingabe gisa tratatuko da, baina, gainerako jarduketetan pertsona heldu gisa tratatuko da.
Garatu beharreko jarduera guztien abiapuntua eta erreferentziala pertsona horien nerabe-izaera da. Nerabe horiek bizitzako aldi batean daude, eta helduarora igarotzeko aldaketa anitzak izaten dituzte eremu guztietan (psikologikoa, afektiboa, emozionala, soziala, familiakoa, prestakuntzakoa, biologikoa, etab.).
Gazte Justiziaren esku-hartzeak errealitate horretatik abiatuta bakarrik du zentzua eta, batez ere, izan daiteke eraginkorra. Horregatik, abian jartzen diren erantzunak pertsona horientzat espezifikoak eta diseinatuak izan behar dira, eta, beraz, helduentzat ezartzen direnekiko desberdinak izan behar dira. Sormena, dinamismoa, zentzua bilatzea, eraginkortasuna eta arrakasta, pertsonaren eta bere ingurunearen eraldaketa, segurtasuna, aniztasuna eta berdintasuna eta abar dira Gazte Justiziako euskal ereduaren DNA.
EAEko Gazte Justiziaren Printzipioak
Gazte Justiziaren printzipioak honako hauen emaitza dira: azken urteotan lortutako esperientziaren emaitza dira; beste arrakasta-eredu batzuekiko alderaketaren emaitza; akzen urteotan nazioartean egindako azterlan eta ebaluazioen emaitza; eta, batez ere, Gazte Justiziarekin egunero harremanetan jartzen diren nerabeekiko eguneroko harremanaren emaitza.
Printzipio horiek arautu beharko lituzkete 14 eta 18 urte bitarteko nerabeei arreta ematen dieten epaitegi, fiskaltza, talde psikosozial eta gainerako erakundeen jarduerak; gaur egun, 70.000 pertsona baino gehixeago dira. Eta honako hauek dira:
- Zigor-erantzukizuneko eredua: izaera zehatzaile-hezitzailea
- Berme-sistema: eskubide guztiak zorrotz errespetatzea
- Erantzukizuna hartzea
- Behar den gutxieneko esku-hartzea
- Interes gorena: banakako egokitzapena
- EIkuspegi komunitarioa normalizatzea.
EAEko Gazte Justizia arautzen duten printzipioak sakonago kontsulta ditzakezu (PDF, 541 KB) .
5/2000 Legean jasotako neurri judizialak
Adingabeen erantzukizun penala arautzen duen urtarrilaren 12ko 5/2000 Lege Organikoan aurreikusitako neurriak, Euskadiko Administrazio Publikoak betearazi beharrekoak, honako hauek dira:
Hezkuntza Zentroan betetzeko neurriak
- Erregimen itxiko barneratzea. Neurri horren menpe dauden gizabanakoak zentroan biziko dira, eta bertan egingo dituzte formazio, heziketa, lan eta aisiaren inguruko jarduerak.
- Erregimen erdi-irekiko barneratzea. Neurri horren menpe dauden gizabanakoak zentroan biziko dira, baina zentrotik kanpo egingo dituzte formazio, heziketa, lan eta aisiaren inguruko jarduerak. Jarduerak ikastetxetik kanpo egitea pertsonaren bilakaeraren eta horietan aurreikusitako helburuak betetzearen mende egongo da. Adingabeen epaitegiak epe jakin baterako eten ahal izango ditu, eta jarduera guztiak zentro barruan egitea erabaki ahal izango du.
- Erregimen irekiko barneratzea. Neurri horren menpe dauden gizabanakoek inguruneko zerbitzu normalizatuetan gauzatuko dituzte heziketa-programaren jarduera guztiak; ohiko egoitza zentroan izan eta bertan biziko dira, hango programa eta barne-araudiaren arabera.
- Barneratze terapeutikoa, erregimen itxian, erdi-irekian edo irekian. Izaera horretako zentroetan, heziketa-laguntza espezializatua edo tratamendu berezia egingo da. Tratamendu horren jasotzaileak izango dira, besteak beste, anomalia edo aldakuntza psikikoak dituzten gizabanakoak, edari alkoholdunen, droga toxikoen edo gai psikotropikoen menpe daudenak edota oharmenean aldakuntza dutenak, baldin eta horien ondorioz aldakuntza larria badute errealitatearen gaineko kontzientzian. Neurri hau bera bakarrik aplika daiteke, edo, bestela, artikulu honetan ezarritako neurrietatik beste edozeinen osagarri gisa. Interesdunak mendekotasuna gainditzeko sendabidea ezesten badu, epaileak beste neurri bat aplikatu beharko dio, haren inguruabarrekin bat datorrena.
Barneratze-neurri guztiek bi aldi izango dituzte: lehena, dagokion zentroan gauzatuko da, eta, bigarrena, zaintzapeko askatasunaren araubidean, epaitegiak aukeratutako modalitatean. Guztizko iraupena ez da izango 9. eta 10. artikuluetan adierazitako denbora baino luzeagoa. Talde teknikoak bi aldien edukiari buruzko informazioa eman beharko du, eta epaileak epaian adieraziko du bakoitzaren iraupena.
- Asteburuko egonaldia. Neurri horren menpe dauden gizabanakoak euren egoitzan edo zentro batean egongo dira, askoz jota, hogeita hamasei ordutan zehar, ostiral arratsalde edo gauetik igande gaua arte, epaileak agindutako zereginak, gizarte-hezkuntzakoak, burutzeko behar duten denbora kenduta. Hezkuntza Zentro batean asteburua igarotzea neurri judizialari (PDF, 261 KB) eta Asteburuan etxean egotea neurri judizialari buruzko gidaliburuak (PDF, 261 KB) kontsulta ditzakezu.
- Beste norbaitekin edo beste familia edo hezkuntza-talde batekin bizitzea. Neurri honen menpe dagoen gizabanakoa, epaileak ezarritako denboraldian zehar, beste norbaitekin edo bere familiaz besteko familia batekin edo hezkuntza-talde batekin bizi behar da; horiek guztiak egokiro hautatuko dira, adingabea gizarteratze-prozesuan orientatzeko.
Erregimen erdi-irekiko barneratzea
- Tratamendu anbulatorioa. Aurretiaz izendatutako zentrora joan beharko dira neurri horren menpe dauden gizabanakoak. Bertan, adituen laguntza jasoko dute, eta han egon beharko dira adituek eurek ezarritako aldietan. Finkatutako gida-lerroak bete beharko dituzte, horrela tratamendu egokia emango baitzaio euren anomalia edo aldakuntza psikikoari, edari alkoholdunen, droga toxikoen edo gai psikotropikoen kontsumo-mendekotasunari eta, orokorrean, oharmenean dituzten aldakuntzei. Neurri hau bera bakarrik aplika daiteke, edo, bestela, artikulu honetan ezarritako neurrietatik beste edozeinen osagarri gisa. Interesdunak mendekotasuna gainditzeko sendabidea ezesten badu, epaileak beste neurri bat aplika diezaioke, haren inguruabarrekin bat datorrena. Tratamendu anbulatorioa neurri judizialari buruzkoa gidaliburua (PDF, 305 KB) kontsulta dezakezu.
- Eguneko zentrora joatea. Neurri horren menpe dauden gizabanakoak euren ohiko egoitzan biziko dira, eta gizartean bete-betean integraturik dagoen zentrora joango dira, laguntza, hezkuntza, heziketa, lan edota aisialdiko jarduerak burutzeko. Eguneko zentro batera joatea neurri judizialari buruzko gidaliburua (PDF, 419 KB) kontsulta dezakezu.
- Zaintzapeko askatasuna. Neurri honetan, kontrolatu behar da zertan diharduen neurriaren menpe dagoen gizabanakoak, baita ea gizabanako hori ikastegira, lanbide-heziketako zentrora edo lantegira doan, kasuan-kasuan. Gizabanako horri laguntza ematen saiatu behar da, halaber, arau-haustea eragin zuten faktoreak gaindi ditzan. Neurri honen ondorioz, hala denean, gizarte-hezkuntzako gida-lerroak bete beharko dira, horrelakoak ezarri baditu kontrola egiten duen erakunde publikoak edo profesionalak. Gida-lerro horiek bat etorri behar dira esku-hartze programarekin; programa hori beren beregi helburu horretarako prestatu behar da, eta adingabeen epaileak onetsi behar du. Neurri honen menpe dagoen gizabanakoak elkarrizketak izan behar ditu, orobat, profesional horrekin, esku-hartze programan ezarri bezala. Eta, hala denean, epaileak ezarritako jokabide-arauak bete beharko ditu. Jokabide-arau horiek, besteak beste, ondoren ezarritako bat edo batzuk izan daitezke.
- Kasuan kasuko ikastegira erregulartasunez joan beharra, baldin eta interesdunak nahitaezko oinarrizko hezkuntza egin behar badu. Epaileari egiaztatu behar zaio erregulartasunez joate hori eta, hala denean, ez-joateak justifikatu behar zaizkio, horretarako eskaria egiten den guztietan.
- Heziketa, kultura, hezkuntza, lanbide, lan, sexu-hezkuntza edo bide-hezkuntzako programak nahiz horien antzekoak ezartzen direnean, horietan parte hartu beharra.
- Toki, establezimendu edo ikuskizun zehatz batzuetara joateko debekua.
- Aurretiaz epailearen baimena lortu gabe, bizilekutik alde egiteko debekua.
- Toki zehatz batean bizi beharra.
- Adingabeen epailearen aurrean edo izendatutako profesionalaren aurrean agerraldi pertsonala egin beharra, egindako jardueren berri emateko eta horiek justifikatzeko.
- Epailearen ustez komenigarri diren beste betebehar guztiak betetzea. Epaileak, ofizioz edo Fiskaltzak hala eskatuta, halako betebeharrak ezar ditzake epaiaren menpe dagoena gizartean sar dadin berriro; baina neurri horiek ezin diote inoiz ere kalterik egin hark gizabanako gisa duen duintasunari. Betebehar horietakoren batek berekin badakar adingabeak ezin izatea aitarekin eta/edo amarekin, tutorearekin edo zaintzailearekin bizitzen jarraitu, Fiskaltzak partikularren lekukotza bidali beharko dio adingabea babesteko erakunde publikoari, eta erakunde horrek haren inguruabarrei egokitutako babes-neurriak sustatu beharko ditu, 1/1996 Lege Organikoan xedatutakoaren arabera.
Zaintzapeko askatasuna neurri judizialari buruzko gidaliburua (PDF, 186 KB) kontsulta dezakezu.
- Gizartearentzako lanak. Neurri hau ezin da ezarri adingabearen adostasunik gabe. Neurri honen eraginpean dagoen pertsonak adierazten zaizkion ordaindu gabeko jarduerak egin beharko ditu, interes sozialekoak edo prekarietate-egoeran dauden pertsonen onurarako.
- Gizarte- eta hezkuntza-lanak egitea. Neurri honen mende dagoen pertsonak, barneratzerik eta zaintzapeko askatasunik gabe, hezkuntza-arloko berariazko jarduerak egin behar ditu, bere gizarte-gaitasuna garatzen laguntzeko. Gizarte-hezkuntzako zereginak neurri judizialari buruzko gidaliburua (PDF, 307 KB) kontsulta dezakezu.
Beste neurri batzuk
- Biktimarengana, senideengana edo epaitegiak zehaztutako beste pertsona batzuengana hurbiltzeko edo haiekin komunikatzeko debekua. Neurri horrek adingabeari eragotziko dio haiengana hurbiltzea, dauden edozein lekutan, bai eta bere bizilekura, ikastetxera, lantokietara eta haietara joaten den beste edozein lekutara ere. Debeku horrek eragotzi egingo dio adingabeari idatzizko, ahozko edo ikusizko kontaktua ezartzea, edozein komunikabideren edo bitarteko informatiko edo telematikoren bidez. Neurri horrek berekin badakar adingabeak ezin izatea aitarekin eta/edo amarekin, tutorearekin edo zaintzailearekin bizitzen jarraitu, Fiskaltzak partikularren lekukotza bidali beharko dio adingabea babesteko erakunde publikoari, eta erakunde horrek haren inguruabarrei egokitutako babes-neurriak sustatu beharko ditu, 1/1996 Lege Organikoan xedatutakoaren arabera.
- Zentzarazpena. Neurri horren bidez, Adingabeen Epaitegiak pertsona gaitzesten du, egindako egitateen larritasuna eta horiek izan dituzten edo izan zitzaketen ondorioak ulertarazteko, eta etorkizunean berriro horrelakorik ez egiteko eskatzen zaio.
- Ziklomotorrak eta ibilgailu motordunak gidatzeko baimena edo hura lortzeko eskubidea kentzea, edo ehizatzeko edo edozein arma erabiltzeko administrazio-lizentziak kentzea. Neurri hau osagarri gisa ezarri ahal izango da delitua edo falta ziklomotor bat, ibilgailu motordun bat edo arma bat erabiliz egin denean, hurrenez hurren.
- Erabateko desgaikuntza. Erabateko desgaikuntzaren neurriak berekin dakar ohore, enplegu eta kargu publiko guztiak behin betiko kentzea, aukerakoak izan arren, bai eta horiek edo beste edozein ohore, kargu edo enplegu publiko lortzeko ezgaitasuna ere, eta kargu publikorako hautatua izatea, neurriak irauten duen bitartean.
Neurriak betearaztea
Euskal Autonomia Erkidegoak eskumen esklusiboa du EAEko adingabeen lau epaitegiek (Bilbo 1 eta 2, Donostia eta Gasteiz) eta Estatuko beste epaitegi batzuek emandako neurriak Euskal Autonomia Erkidegoan betearazteko, baldin eta EAEn bizi diren adingabeak edo gazteak badira, edo, salbuespen gisa, beste autonomia-erkidego batzuetako adingabeak badira, eta, hainbat arrazoi direla medio, ezin bada neurria betearazi.
Eskumen hori Justizia Zuzendaritzaren mendeko Gazte Justiziako Zerbitzuaren bidez garatzen da. Zerbitzu horrek gazte-justiziaren arloko jarduerak diseinatu, planifikatu, antolatu eta ebaluatzeko eginkizunak ditu, eta Jaurlaritzako sailen lana koordinatzen du.
Hezkuntza-neurriak gauzatzeko, EAEk hurrengo baliabideak ditu:
- Gazte Justiziako Hezkuntza Zentroen Sarea
- Ingurune Irekiko Zerbitzua
- Beste erakunde laguntzaile batzuk
Gazte Justiziako Hezkuntza Zentroen Sarea
Gazte Justiziako Hezkuntza Zentroen Sarea zentro espezifikoek osatzen dute. Zentro horiek langile espezializatuek artatzen dituzte, eta haien helburua da adingabe arau-hausleak hartzea, baldin eta barneratze-neurri irmo edo kautelazkoa bete behar badute (erregimen guztietan), asteburuetako egonaldiak egin behar badituzte eta, salbuespen gisa, hezkuntza-taldearekiko bizikidetzak badira.
Indarrean dagoen araudian ezarritakoaren arabera, zentro horiek hiru mailatan sailkatuta daude:
- I. mailako zentroak. Erantzukizun eta kudeaketa publikoko zentroak dira, eta horietan betetzen dira eskubideak gehien murrizten dituzten eta iraupen luzeena duten neurriak.
- II. mailako zentroak. Neurri txikiko irabazi-asmorik gabeko erakunde batekin hitzartutako erantzukizun publikoko eta kudeaketako zentroak dira, non neurriak erregimen erdi irekian eta irekian betetzen diren, edo iraupen laburreko erregimen itxian.
- III. mailako zentroak, "Autonomia egoitzak" ere deituak. Oso tamaina txikikoak dira, 6 plazako gehieneko edukiera dute, erkidegoan erabat integratuak daude eta erregimen irekiko edo erdi irekiko barneratzeen azken faseak betetzeko dira.
Gazte-justiziako hezkuntza-zentroetan lan egiten duten pertsona gehienak hezitzaileak dira. Pertsona horiek, txandaka, eguneko 24 orduetan eta urteko 365 egunetan neska-mutilekin bizi dira "eguneroko bizitzako" espazioan.
Bigarren taldea "ikasgela" eta "tailerren" ardura duten pertsonek osatzen dute, hau da, ikastetxearen barruko prestakuntzaz arduratzen direnek.
Hirugarren taldea eguneroko bizitzako taldeak koordinatzen dituzten pertsonek eta esku-hartze soziofamiliarreko eta psikologikoko arloetan esku hartzen duten teknikariek osatzen dute, eta, azkenik, zerbitzu- eta administrazio-funtzioak betetzen dituztenak daude. Zuzeneko jarduketako langile horiez gain, I. eta II. mailako zentro batzuek hezkuntza-taldeei laguntzeko segurtasun-langileak dituzte.
Maila | Zentroak | Helbidea | Harremanetarako |
---|---|---|---|
I |
Ibaiondo |
San Cristóbal auzoa, z/g 20700 Zumárraga |
Tlf: 943 – 02 34 20 (zentralita) / 943 02 34 23 (Zuzendaritza) |
II
|
Uribarri |
Santiagolarra auzoa, 10 01520 Arrazua-Ubarrundia |
Tlf: 945 063188 / 945 063190 / 945 063191 Fax: 945 063189 |
Txema Fínez (Aramaio Unitatea) |
Eguzkierripa auzoa, z/g 01169 Aramaio |
Tlf: 945 / 445974 Fax: 945 / 445975 |
|
Andoiu/Gorbeia |
Vitoria-Estella errepidea, 9.km 01194 Andoiu |
Tlf: 945 29 32 88 / 945 06 31 51 ax: 945 29 32 16 |
|
Urgozo |
Urgozo Baserria, 20, Zugastieta 48392 Muxika |
Tlf: 94 630 12 80 Fax: 94 630 98 56 |
|
Arratia |
Zubizarra kalea, 8 48143 Areatza |
Tlf: 94 426 80 70 / 94 42680 71 Fax: 94 458 06 93 |
|
R. A. Bilbao I |
Mina San Luis, 8-3ºB 48003 Bilbao |
Tlf: 94 415 19 77 Fax: 94 415 16 51 |
|
III
|
Txema Fínez (Prim Unitatea) |
Prim kalea, 22 – 1º 20006 Donostia-San Sebastián |
Tlf: 628 553 173 Fax: 943 463 084 |
Txema Fínez (Bremen Unitatea) |
Bremen kalea, 13-3º B 01010 Vitoria-Gasteiz |
Tlf./Fax: 945 06 64 70 |
Ingurune irekiko zerbitzua
Zerbitzu horren barruan sartzen dira eguneko zentroak (eguneko zentrora joateko neurriak betetzeko) eta ingurune irekiko ekipoak (zaintzapeko askatasunak betetzeko, gizarte- eta hezkuntza-lanak egiteko, gizartearentzako lanak egiteko, tratamendu anbulatorioak egiteko eta asteburuko egonaldiak etxean egiteko).
Zerbitzuak | Helbidea | Harremanetarako |
---|---|---|
URIBARRI Eguneko zentroa (Araba) |
Santiagolarra auzoa, 10 01520 Arrazua-Ubarrundia |
Tlf: 945 063188 / 945 063190 / 945 063191 Fax: 945 063189 |
ZABALIK Eguneko zentroa (BIizkaia) |
Cervantes etorb, 43/ 2.eraikina – 3. so 48970 Basauri |
Tlf: 94 426 23 06 Fax: 94 426 23 07 |
IREKI Eguneko zentroa(Gipuzkoa)) |
Magdalena Jauregiberri paseoa, 4 20014 Donostia-San Sebastián |
Tlf: 943 27 39 43 Fax: 943 27 20 70 |
Ingurune irekia Araba |
Errekatxiki kalea, 19 behea 01003 Vitoria-Gasteiz |
Tlf: 945 77 47 33 / 945 25 69 32 Fax: 945 12 17 78 |
Ingurune irekia Bizkaia |
Txakolin kalea, 2 atzealdea 48015 Bilbao |
Tlf: 94 426 28 73 Fax: 94 426 25 38 |
Ingurune irekiaGipuzkoa |
Virgen del Carmen kalea, 41 Behea 20012 Donostia-San Sebastián |
resp.smmagipuzkoa@berriztu.com Tlf: 943 44 43 38 Fax: 943 44 43 39 |
Ingurune irekiko zerbitzuei dagokienez, lantaldeak hezitzaileek eta zerbitzu-arduradunek osatzen dituzte. Pertsona horiek dira ingurune irekiko neurriak gauzatzeaz zuzenean arduratzen direnak, neska-mutil bakoitzarekin eta haren ingurunearekin hezkuntza-harreman pertsonala izatearen bidez. Zerbitzu horien kudeaketa irabazi-asmorik gabeko elkarteekin hitzartuta dago.
Beste erakunde laguntzaile batzuk
Gazte Justiziako zerbitzuak eta programak zuzenean gauzatzen edo horiei laguntzen modu desberdinean aritzen diren ehun erakunde eta pertsona profesional baino gehiago daude; erakunde horietan, gizartearentzako lanak egiteko neurriak garatzen dira, eta honako hauek nabarmentzekoak dira: Osasun mentaleko zentroak, droga-mendekotasunen eta osasun mentalaren esparruko erakunde publiko eta pribatuak, hezkuntza eta prestakuntza arautu eta osagarriko zentroak, gizarte-zerbitzuen, gizarte- eta kultura-zerbitzuen, ingurumenaren babesaren, espazio publikoen mantentzearen, animalien babesaren eta abarren eremuko erakunde publiko eta pribatuak.
Gazte Justiziako Zerbitzuaren urteko memoriak
Urtero, Kriminologiaren Euskal Institutuarekin (Universidad del País Vasco- Euskal Herriko Unibertsitatea) lankidetzan, Gazte Justiziako Zerbitzuaren memoria bat egiten da, urtean zehar Justizia Zuzendaritzan sarrera izan duten EAEko Adingabeen Epaitegien neurrien eskaria erreferentziatzat hartuta.
- Gazte Justiziako Zerbitzuaren 2021eko memoria (PDF, 1 MB)
- Gazte Justiziako Zerbitzuaren 2020ko memoria (PDF, 1 MB)
- Gazte Justiziako Zerbitzuaren 2019ko memoria (PDF, 1 MB)
- Gazte Justiziako Zerbitzuaren 2018ko memoria (PDF, 1 MB)
- Gazte Justiziako Zerbitzuaren 2017ko memoria (PDF, 2 MB)
- Gazte Justiziako Zerbitzuaren 2016ko memoria (PDF, 2 MB)
Araudia
Nazioarteko, estatuko eta autonomia-erkidegoetako araudi eta tresna ugari daude adingabe arau-hausleei buruz, eta horien edukia oso garrantzitsua da gazte-justiziari buruzko politikaren plangintzaren baitan.
Atal honetan, nazioarteko araudi nagusietako batzuk eskaintzen dira, bai eta estatuko eta autonomia-erkidegoko araudia ere.
Nazioarteko araudia
Nazio Batuen tresna nagusiak
- Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsala
- Haurren Eskubideei buruzko Nazio Batuen Konbentzioaren Berrespena
- Adingabeen Justizia Administraziorako Gutxieneko Arauak (Beijingo Arauak)
- Gazteen Delinkuentzia Prebenitzeko Nazio Batuen Gidalerroak (Riadeko Gidalerroak), 1989koak
- Askatasunaz gabetutako adingabeak babesteko Nazio Batuen Gutxieneko Arauak (Habanako Arauak), 1990
Europako tresna nagusiak
- Europako Kontseiluko Ministroen Batzordearen R (87) 20 zenbakiko Gomendioa, 1987ko irailaren 17koa, gazteen delinkuentziaren aurreko gizarte-erreakzioei buruzkoa.
- Europako Kontseiluko Ministroen Batzordeak 2008ko azaroaren 5ean estatu kideei egindako Rec (2008) 11 Gomendioa, Zehapenen edo Neurrien peko Adingabeentzako Europako Arauei buruzkoa
- Europako Ekonomia eta Gizarte Batzordearen irizpena, "Gazte-delinkuentziaren prebentzioa, gazte-delinkuentziaren tratamendu-moduak eta adingabearen justiziak Europar Batasunean duen eginkizuna"ri buruzkoa.
- Europako Parlamentuaren Ebazpena, 2007ko ekainaren 21ekoa, gazteen delinkuentziari, emakumeen rolari, familiari eta gizarteari buruzkoa (2207/2011 (Ini))
Estatuko araudia
- 1/1996 Lege Organikoa, urtarrilaren 15ekoa, Adingabearen Babes Juridikoari buruzkoa .
- 5/2000 Lege Organikoa, urtarrilaren 12koa, Adingabeen Erantzukizun Penala arautzen dueña .
- 1774/2004 Errege Dekretua, uztailaren 30ekoa, 5/2000 Lege Organikoaren Erregelamendua onartzen duena .
Eko araudia
- 3/2005 Legea, otsailaren 18koa, haurrak eta nerabeak zaintzeko eta babestekoa .
- 163/2008 Dekretua, irailaren 30ekoa, Euskal Autonomia Erkidegoan adingabe arau-hausleei gizarte- eta hezkuntza-arreta emateko erakunde laguntzaileak baimentzeari, homologatzeari, ikuskatzeari eta erregistratzeari buruzkoa .
- 80/2009 Dekretua, apirilaren 21ekoa, Euskal Autonomia Erkidegoan askatasunaz gabetzeko neurriak betetzen dituzten ikastetxeei buruzkoa .
Gazte Justizia Planak
Eusko Jaurlaritzak 1996an hartu zuen adingabe arau-hausleak gizarteratzeko eskumena. Harrezkero, hainbat plan egin eta gauzatu ditu, eta horiei esker, gazte-justiziako funtzionamendu-eredu bat garatu ahal izan da, bai eta zentroen eta baliabide material eta pertsonalen sare bat ere, 2001etik aurrera 5/2000 Lege Organikoa aplikatzearen ondorioz sortutako gazte-neurriak gauzatzeko eskaera handiari behar bezala erantzuteko gai izango direnak.Ley Orgánica 5/2000, a partir del 2001.
Plan horiek, hezkuntza-kalitatea handitzeaz gain, sailen arteko eta erakundeen arteko koordinazio hobea lortzera bideratu dira, bai eta neurriak gauzatzeko esku-hartzearen integraltasunera ere. Inplikatutako sail guztien arteko lankidetza bultzatu da: Justizia eta Giza Eskubideen Sailaz gain, Segurtasuna, Osasuna, Hezkuntza, Lana eta Enpleguen Sailak.
Kokapena eta harremanetarako datuak
Gazteen Justizia Zerbitzuak Bilbon, Donostian eta Gasteizen ditu bulegoak. Harremanetan jartzeko:
Vitoria-Gasteiz
- Helbidea: Donostia-San Sebastián kalea, 1 | 01008 Vitoria-Gasteiz, Araba (Mapan ikusi)
- Telefonoa: 945019136 | Faxa: 945019153
- Ordutegia: 9etatik 15etara. Goardia 24 orduz.
- E-posta: justiciajuvenil@euskadi.eus
Bilbo
- Helbidea: Barroeta Aldamar, 10-2 | 48001 Bilbo, Bizkaia (Mapan ikusi)
- Telefonoa: 944016721 | Faxa: 944016989
- Ordutegia: 9etatik 15etara
- E-posta: justiciajuvenil@euskadi.eus
Donostia-San Sebastián
- Helbidea: Teresa de Calcuta kalea, 1 | 20012 Donostia-San Sebastián, Gipuzkoa (Mapan ikusi)
- Telefonoa: 688671110
- Ordutegia: 9etatik 15etara
- E-posta: justiciajuvenil@euskadi.eus