· Kontraste taldea honako ordezkariek osatu dute: epailetza, fiskaltza eta abokatutza, Prokuradoria eta Gizarte Graduatuen Elkargoak, Eusko Jaurlaritza, foru-aldundiak eta Eudel, eta hainbat elkarte eta federazio
· Hiru hilabeteko lanaren ondoren, beste ekintza zehatz batzuen artean 1,5 milioi euro inguruko inbertsioa aurreikusten da seinaletika, obra eta laguntza teknologikorako, eta atxilotutakoen pertsonen artean desgaitasunak dituztenei laguntzeko protokoloa sortzea
Berdintasuneko, Justiziako eta Gizarte Politiketako sailburu Nerea Melgosak gaur ireki du Eusko Jaurlaritzaren Ekintza Plana prestatzen ari den kontraste-taldearen azken lan-saioa, ezintasunen bat duten pertsonei justiziarako sarbidea errazteko. Duela hiru hilabetetik, Justiziaren esparruetako ordezkariak, erakundeak, elkarteak eta ezgaitasuna duten pertsonen federazioak lanean ari dira dokumentu hau prestatzen. Agiri horretan, justizia herritarrei hurbiltzeko beharrezko ekintzak zehaztuko dira, pertsona guztien eskubideak bermatuz. Plan hau EAErako 2022-2028 Justizia Planaren ildo estrategikoetan kokatzen da.
Lehen bilera apirilaren 17an egin zen. Lehen diagnostikotik abiatuta, talde bakoitzak bere ekarpenak egin zituen. Ondoren, bigarren topaketa maiatzaren 29an izan zen. Aurreko jardunaldian ateratako ondorioak mahai gainean jarri ziren eta proiektu zehatzak landu ziren azken dokumentuan sartzeko. Gaurko bilerak balio izan du azken dokumentu hori lantzeko eta Segimendurako Sektore arteko Foro bat sortzeko, adostutako ekintza guztiak bete daitezen.
“Zuen ekarpenak oso baliotsuak dira. Zalantzarik gabe, erreferentzia izan nahi duen Irisgarritasun Plana aberasten ari dira; baina, batez ere, behar dutenei lagundu nahi die. Justizia herritarrei hurbiltzea, horixe da gure helburua”, esan du sailburuak, eta Justizia Plan Estrategikoaren bigarren izena Justizia Gurea dela gogorarazi du.
Ildo horretatik, kontraste-taldeak honako hauek osatu dituzte: Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiko (EAEAN) presidente Iñaki Subijanak; fiskal nagusia den Carmen Adánek; Justizia Auzitegi Nagusiko Gobernu Idazkari Blanca Rosa Barberok (bere kideekin batera lan egin du), eta Abokatutzaren, Prokuradoretzaren eta Lan Harremanetako Graduatuen hiru elkargoetako ordezkariek.
Erakundeetan, Justizia Saileko Justizia Zuzendaritzaz gain, Eugenio Artetxe buru dutela, foru-aldundiak eta udalak ordezkatuta egon dira EUDELen bidez.
Eta, azkenik, federazio eta elkarte hauek izan dira: Edeka, Fevas, Euskal Gorrak, Euskadiko Osasun Mentala, Elkartean, Fevaspace, Atece, Fevapas, Once eta Down Euskadi sindromea. Beraien lana, hain zuzen, aspaldi hasi zen, oso aktiboki parte hartu baitute diagnostiko-inkesta egiten, kontraste-lanaren abiapuntua.
Melgosak parte hartze maila garrantzitsu honi balioa eman nahi izan dio. “Irisgarritasun-plan honek arrakasta izango du; egon behar duzuen guztiok zaudete”, azpimarratu du.
Ekintza zehatzak
Desgaitasuna duten pertsonak Justiziara Sartzeko Planak hiru urteko iraupena du, 2026ra arte, hain zuzen ere. Eusko Jaurlaritzako Justizia Zuzendaritzaren iritziz, sektore arteko Foro hori sortzea ez da topaketa horien amaiera; aitzitik, “irauteko asmoa duen proiektu baten hasiera” baizik, eta adostutako akordioak betetzen direla zainduko du.
Ildo horretatik, ekintza zehatzen artean 1.490.000 euroko inbertsioa egitea aurreikusten da egoitza judizialen irisgarritasuna hobetzeko: 790.000 euro bi urtean (2024 eta 2025) seinaletika hobetzeko eta hainbat obra egiteko erabiliko dira 17 justizia-jauregietan, eta 700.000 hurrengo hiru urteetan (2024, 2025 eta 2026) laguntza teknologikoak emateko erabiliko dira.
Beste jarduketa ildo bat ezgaitasuna duten pertsona atxilotuei laguntzeko berariazko protokoloa prestatzea izango da, bai poliziaren egoitzan, bai egoitza judizialean. Halaber, Abokatutzaren Euskal Kontseiluarekin eta Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Elkargoekin balorazio-batzorde bat sortzea proposatu da, EAEn ezgaitasunaren inguruan dagoen gizarte-errealitatea aztertzeko eta Doako Justiziaren zerbitzu publikoa emateko, eta, hala badagokio, ezgaitasunaren arloan espezializatutako txanda bat sortzeko.
Era berean, prozedura judizialetan behar diren laguntzak eskura izatea erraztu nahi da. Horretarako, planak prestakuntza- eta homologazio-prozedurak jasotzen ditu bideratzaileentzat, bai eta erregistro bat sortzea ere, beharrezkoa izanez gero erabilgarri egongo dena. Halaber, baliabideen mapaketa egingo da alderdi judizialetan zerbitzu oso eta eraginkor baten bila antolatzeko.
Aurreikuspenen arabera, hurrengo udazkenean hasiko dira akordio horiek garatzen.